TY - JOUR ID - 153794 TI - تبیین اصول نگرش به مکان در آثار تاریخی باستانی شهر دامغان (مطالعه‌پژوهی مسجد تاریخانۀ دامغان) JO - مطالعات میان‌رشته‌ای معماری ایران JA - ISIA LA - fa SN - AU - مشهدی, علی AD - عضو هیئت علمی دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 1 IS - 1 SP - 31 EP - 41 KW - مکان KW - اصول نگرش به مکان KW - آثار تاریخی KW - مسجد تاریخانۀ دامغان DO - 10.22133/isia.2022.321080.1006 N2 - ادراک معمارانه از مکانمندی مساجد تاریخی، به‏عنوان بستری برای ایجاد برهم‏کنش و ادراک راحتی انسان، موجب ازبین‏رفتن احساس تنهایی و غم و اندوه در زائر می‏شود و به دنبال خود ارزش‏های تاریخی، هویتی و فرهنگی مساجد را هویدا می‏سازد. هدف از انجام این پژوهش تبیین اصول نگرش به مکان در مسجد تاریخانۀ دامغان بر اساس عناصر کالبدی است و فرضیۀ مطرح در نیل به این هدف آن است که میان اصول نگرش مکان و مکانمندی مسجد تاریخانۀ دامغان، به‏واسطۀ عناصر کالبدی، ارتباطی مستقیم برقرار است. در این پژوهش، با استفاده از روش تحقیق کیفی از نوع روش‏پژوهی، با استفاده از راهکار ترکیبی و گردآوری اطلاعات به‏صورت مطالعات کتابخانه‏ای و میدانی، این نتیجه به‏دست آمده است که اصول نگرش به مکان از طریق عناصر کالبدی اصلی‏ترین اصول معمارانه‏ای است که در مسجد تاریخانۀ دامغان رخ داده است و مکانمندی این مسجد بر نمود مفهوم نگرش مکان افزوده است. ازاین‏رو، در راستای تجلی مفهوم اصول نگرش به مکان و ادراک آن، در حالت کلی می‏توان بیان نمود که عناصر کالبدی، هندسه، تناسبات، نور و تزیینات از اصلی‏ترین معمارانه‏های این مسجد است؛ ضمن آن‏که هویتمندی در این مسجد در قالب القا و نمود مفهوم نگرش مکان و به ‏واسطۀ کاربری و قدمت بنا همراه با مصالح بوم‏آورد به‏کاررفته و عنصر شاخص مناره، به‏خوبی به نمایش گذاشته شده است. مسجد تاریخانۀ دامغان بنایی استعاری با عناصر سنتی ازجمله پوشش طاق آهنگ و طاق ضربی و مصالح بوم‏آورد خشتی است و بدین طریق موجب برانگیختن خاطرات گذشته، احساس هویت مکانی و تجربۀ عمیق در مخاطب می‏شود. UR - https://isia.usc.ac.ir/article_153794.html L1 - https://isia.usc.ac.ir/article_153794_2cb0d30d87dd9f59d68064382019cd90.pdf ER -