بررسی سیر موضوعی مطالعات حوزۀ حمل‌ونقل هوشمند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشگاه مجتمع بین‌الملل خراسان رضوی، ایران

چکیده

پژوهش پیش‌رو به بررسی موضوعی مطالعات حوزۀ حمل‌ونقل هوشمند در کشور اختصاص دارد. انگیزۀ انجام این پژوهش نخست نبود شناخت دربارۀ موضوعات پرکار و کم‌کار یا بدون پژوهش و سپس جلوگیری از انجام پژوهش‌های تکراری و معرفی موضوعاتی است که کمتر به آن‌ها پرداخته شده است. بدین منظور، اطلس علمی برای نمایان‌کردن استان‌های فعال در این حوزه ارائه شده است‌. پژوهش از نوع کاربردی علم‌سنجی است و با روش تحلیل محتوا انجام شده است. تمامی اطلاعات کتاب‌شناختی نمایه‌شده در پایگاه‌های اطلاعات علمی جهاددانشگاهی، علم‌نت، نورمگز، سیویلیکا و گوگل اسکولار گردآوری و از بعد موضوع و شرایط جغرافیایی مطالعه شده است. مقالات با استفاده از واژگان کلیدی گردآوری شد که با حذف موارد تکراری تعداد 391 مقاله باقی ماند. پس از بررسی، مشخص شد که مدیریت حمل‌ونقل و ترافیک پرکارترین و امنیت ملی کم‌کارترین موضوع حمل‌ونقل هوشمند بوده‌اند. در مقالات گردآوری‌شده، مؤلفه‌های حوزۀ حمل‌ونقل هوشمند ‌شامل اطلاعات سفر و مسیریابی، مدیریت حمل‌ونقل و ترافیک، وسیلۀ نقلیه، حمل‌ونقل کالا، حمل‌ونقل عمومی، شرایط اضطراری، اقتصاد و هزینه، ایمنی حمل‌ونقل، آب‌وهوا و محیط‌زیست، پدافند غیرعامل و امنیت ملی بودند‌. اطلس جغرافیایی نشان می‌دهد که هر استان در زمینۀ کدام مؤلفه‌ پژوهش انجام داده‌ است و استان‌های پرکار و کم‌کار در هریک از مؤلفه‌ها کدام است. بنابر نتایج پژوهش، مؤلفۀ مدیریت حمل‌ونقل و ترافیک پرکارترین مؤلفه از یازده مؤلفۀ حمل‌ونقل هوشمند در کشور بوده است.

کلیدواژه‌ها


احمدی، توحید، فنی، زهره، رضویان، محمدتقی و توکلی‌نیا، جمیله (1398). مدل ترکیبی اولویت‌بندی استراتژی‌های حمل‌ونقل هوشمند (موردپژوهی:کلانشهر تبریز). جغرافیا و برنامه‌ریزی، 23(67)، 25-44.
اردستانی، اعظم (1391). کاربرد حمل‌و‌نقل هوشمند در مدیریت و پشتیبانی عابران پیاده. یازدهمین کنفرانس مهندسی حمل و نقل و ترافیک ایران.
افندی‌زاده، شهریار، سیدحسینی، سیدمحمد و سلاحورزی، امیرحسین (1396). سنجش بهره‌وری سیستم‌های حمل‌و‌نقل هوشمند در شهر تهران با بهره‌گیری از روش تحلیل پوشش داده‌ها. معماری و شهرسازی آرمانشهر 10(21)، 281-289.
امیری، خدابخش (1399). ساماندهی و مدیریت ترافیک شهری با کمک سیستم‌های حمل‌ونقل هوشمند. معماری و شهرسازی ایران، 3(17)، 1-7.
انوری، زهرا، کلموسی،زینب و رفیعی‌مهر، بهنام (1390). بررسی جایگاه فنّاوری ارتباطات خودرویی در سامانه‌های حمل‌ونقل هوشمند. توسعه تکنولوژی صنعتی،(18)، 74-82.
جعفری، نادر (پاییز 1394). نقش سیستم‌های حمل‌ونقل هوشمند ITS در حل مشکلات نظارت و مدیریت در حمل‌ونقل شهری. دومین کنفرانس بین‌المللی پژوهش در مهندسی،علوم و تکنولوژی.
خدابنده‌لو، رضا، کوثری، احمدرضا، گرشاسبی، محمدعلی و زهره‌وند، رضا (1398). بهبود‌ وکنترل ترافیک هوشمند با افزایش خدمات حمل‌و‌نقل (ITS) شهری و برون‌شهری. ششمین کنفرانس بین‌المللی یافته‌های نوین علوم و تکنولوژی با محوریت علم در خدمت توسعه.
ذاکرحقیقی، کیانوش و حصاری، مریم (1394). سیستم‌های حمل‌ونقل هوشمند و نقش آن در شهر. دومین همایش ملی شهر الکترونیک.
ذوقدار،پریسا و شبانی، امیر (1397). ارزیابی الگوی رفتاری شهروندان در ایستگاه‌های هوشمند حمل‌ونقل شهری (نمونه موردی: ایستگاه هوشمند شهید خرازی شاهین‌شهر). معماری‌شناسی، 1(5)، 1-7.
رسولی، سیدحسن و قرنجیک،عبدالرشید و عبدالغفار (1394). بررسی و ارزیابی حمل‌ونقل شهری بر توسعه پایدار شهری. دومین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در عمران، معماری و شهرسازی.
صفارزاده، محمود و میربهاء، بابک (1386). الگوی فرایندی معماری منطقه‌ای سیستم‌های هوشمند حمل‌ونقل (موردکاوی: محور کرج-چالوس). پژوهشنامه حمل‌ونقل، 4(1)، 25-39.
عیسائی، محسن و عیسائی، محمدتقی (1384). سیستم‌های هوشمند حمل‌و‌نقل (درون‌شهری و برون‌شهری). آذر
 قدوسی، فردین (1396). سیستم حمل‌ونقل هوشمند. سومین همایش بین‌المللی افق‌های نوین در مهندسی عمران، معماری و شهرسازی.
کاوه، امیر، کریمیان بستانی،مریم و میری، غلامرضا (1401). تحلیل و بررسی نقش ابعاد توسعه در شناسایی شیوه‌های حمل‌ونقل هوشمند (موردمطالعه: شهر زاهدان). جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه‌ای)،12(4)، 1269-1288.
معصومی، زهره، صادقی نیارکی، ابوالقاسم و سعدی مسگری، محمد (1390). به‌کارگیری الگوریتم کلونی مورچه چندمعیاره در سیستم‌های حمل‌ونقل هوشمند و کاربرمبنا. پژوهشنامه حمل‌ونقل، 8(1)، 47-62.
مهماندار،محمدرضا، آریانا، محمد، خلیلی، احسان و مبادری، توفیق (1397). شناسایی و ارزیابی مؤلفه‌های سیستم حمل‌ونقل هوشمند با رویکرد پدافند غیرعامل. شهر ایمن، 1(3)، 1-9.
هژبرینژاد،حسن و هژبری‌نژاد ناهید (1394). به‌کارگیری ITS در مدیریت ترافیک شهری. دومین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت.
یزدانی،کامران، نجات، سحرناز، رحیمی موقر، آفرین، قالیچی، لیلی و خلیلی، ملاحت (1393). علم‌سنجی: مرور بر مفاهیم، کاربردها و شاخص‌ها. اپیدمیولوژی ایران، 10(4)، 78-88.
Calvillo, C. F., & Sánchez-Miralles, A., & Villar, J. (2016). Energy management and planning in smart cities, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 55, 273-287.
Chen, K., & Miles, J. C. (2000). ITS Handbook 2000, Recommendations from the World Road Association (PIARC) / PIARC Committee on Intelligent Transport.
Chowdhury, M. A., & Sadek, A. W. (2003). Fundamentals of Intelligent Transportation Systems Planning, Artech House Boston. London
Franceschet, M. (2009). A cluster analysis of scholar and journal bibliometric indicators. Journal of the American Society for Information Science and Technology, Association for Information Science & Technology, 60(10), 1950-1964.
Franceschini, F., & Maisano, D. (2011). Criticism on the hg-index. Scientometrics, 86(2), 339-346.
Mandžuka, S., Žura, M., Horvat, Božica, Bićanić, D., & Mitsakis, E. (2013). Directives of the european union on intelligent transport systems and their impact on the republic of croatia. Traffic&Transportation, 25(3), 273-283.
Repanovici, A. (2010). Measuring the visibility of the University's scientific production using GoogleScholar, Publish or Perish software and Scientometrics. World Library and Information Congress: 76th Ifla General Conference and Assembly, 10-15 August 2010, Gothenburg, Sweden.