‌جایگاه اراضی قهوه ای در توسعۀ پایدار شهری (نمونۀ موردی: زمین های پادگان ارتش تبریز)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد معماری اسلامی، گروه معماری و شهرسازی، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی، تبریز، ایران

2 دانشیار گروه معماری و شهرسازی، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی، تبریز، ایران

چکیده

رشد و توسعۀ شهری فراینـدی اجتناب‌ناپذیر و همواره درحال تغییر و تحول به‌شمار می‌رود. یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها در این توسعه، تعیین جهت‌های مناسب و نحوۀ گسترش فیزیکی شهر برای جواب‌گویی به نیازهای فعلی و پیش‌بینی برای نیازهای آینده است؛ چراکه این مهم علاوه‌بر سیاست‌های شهرسازی، مسائل اقتصادی ـ اجتماعی و زیست محیطی بسیاری از مناطق شهری را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. در این راستا، با توجه به محدودیت زمین برای توسعۀ شهرها و همچنین مشکلات حاصل از رشد بی‌رویه و پراکندۀ شهرها، به توسعۀ پایدار به‌منزلۀ راهبردی مطرح توجه شده است، توسعه‌ای که کمترین آسیب را به محیط وارد می‌کند و شهری سالم برای زندگی فراهم می‌آورد. یکی از رویکردهای مطرح در توسعۀ پایدار شهرها، توجه به زمین‌های قهوه‌ای است. در این رویکرد، بر استفادۀ مجدد از زمین‌های شهری تأکید شده است. در مقالۀ حاضر، با استفاده از روش توصیفی، تکوینی و موردی به بررسی اهداف و مزایای توسعۀ پایدار پرداخته می‌شود. فراینـد و نحوۀ برخورد با انواع این زمین‌ها مشخص می‌شود و برای عینی‌کردن مباحث، دو نمونۀ موردی توسعۀ ‌پایدار، که قبلاً انجام شده، معرفی می‌شوند. نمونۀ اول مسیل کن تهران (بوستان جوانمردان) و نمونۀ دوم (خارجی) پارک المپیک لندن در کشور انگلستان است و در ادامه، روند تحقیق زمین‌های قهوه‌ای پادگان ارتش تبریز به‌منزلۀ نمونۀ موردی بررسی می‌شود.

کلیدواژه‌ها


آئینی، محمد و زهرا السادات اردستانی (1388). هرم بازآفرینی و مشارکت مردم، معیار ارزیابی برنامه توسعه درونزای شهری، نشریۀ هویت شهر، ۳(۵)، ص ۴۷-58.
تقوایی، علی اکبر، ضابطیان طرقی، الهام و عسکری‌زاده، زهرا (1395). به‌کارگیری فنّاوری‌های نوین در توسعۀ مجدد زمین‌های قهوه‌ای، فصل‌نامۀ علمی پژوهشی نقش جهان، ۶(۳)، ۱۵-۳۵.
رهنمایی، محمدتقی (1370). توان‌های محیطی ایران، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی.
زنگنه شهرکی، سعید (1396). مدیریت گسترش کالبدی شهر با رویکرد رشد هوشمند شهری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران
قربانی، رسول (۱۳۸۴). تحلیل پراکنش تراکم‌های جمعیتی شهر تبریز با استفاده از روش حوزه‌بندی آماری. پژوهش‌های جغرافیایی، 54، ۱۲۳-۱۳۶.
نوفل، سید علیرضا و گلبادی، پارین (۱۳۹۷). بازتوسعۀ زمین‌های قهوه‌ای، رهیافتی به سوی توسعۀ محلی پایدار، نشریۀ علمی- پژوهشی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، 5، ۱۳۳-۱۴۶.
Aeeni, M. (2008). pyramid of regeneration and people's participation, evaluation of endogenous urban development program. Hoyt Shahr magazine, 3(5), 47-58
Araste, M., & Azizi, M. M. (2010). Classification of leaved urban spaces and analysis of their role in the sustainable development and optimized management. The second congress on the national geographics and urban planning, geographic space, preparational approach and environment management.Tehran.
Azizi, M. M. (2004). Density in the urban planning (principles and criteria of optimal density). University of Tehran publisher.
Bendor, T. K., & Metcalf, S. (2005, July). Conceptual modeling and dynamic simulation of brownfield redevelopment. In Proceedings of the 23rd International System Dynamics Conference.‏, Available at: http://www.systemdynamics.org/conferences/2005/proceed/papers/BENDO191.pdf.
De Sousa, C. A. (2003). Turning brownfields into green space in the City of Toronto. Landscape and urban planning62(4), 181-198.‏
DETR, U. (1998). Derelict Land Surveys in 1988 and 1993. Department of Environment, London.‏

Godschalk & parker (1975). Capacity to absorb tourism: Concepts and implications for strategic planning, Annals of Tourism Research, 10(2), 239-263. Doi: https://doi.org/10.1016/0160-7383(83)90028-2.

Habibi, S. M., & Maghsoodi, M. (2002). Urban Renovation. Tehran: University of Tehran poblication.
Hollinger, R. C., & Clark, J. P. (1982). Formal and informal social controls of employee deviance. Sociological quarterly23(3), 333-343.‏
Olympic Delivery Authority, (2011). Welcom to the  Olympic Park Retrieved on-31Dec2012-.vailable at: http://www.london2012.com/documents/olympic-park/olympic-park-map.pdf.
Rafeian, M., Barati, N., & Aram, M. (2011). Capacity development assessment of brownfield areas in CBD of Qazvin (on the basis of infill development approach). Journal of Architecture and Urban Planning3(5), 45-62.‏
Taghvaee, M., & Saraei, H. (2004). Horizontal development of cities and present land capacities, the case study: Yazd. Journal of geographic research, 38(55), 133-152.